Je hebt ze vast wel gezien: de bomen met een lint eromheen waarop staat: Pas op! Eikenprocessierups! Je komt ze overal tegen. Vooral als je buiten werkt in boomrijke omgevingen, is er een grote kans dat je met deze rupsen te maken krijgt en dat hun brandharen op je huid terechtkomen. Maar wat doet een eikenprocessierups eigenlijk precies? En wat moet je doen als je in aanraking komt met deze rups?
Wat is een eikenprocessierups?
De eikenprocessierups is de rups van een nachtvlinder. Sinds 1990 komt de eikenprocessierups in Nederland steeds meer voor. Door het warme voorjaar is de eikenprocessierups er dit jaar eerder in het seizoen. De rups eet bladeren en komt, zoals de naam al zegt, vooral op eiken voor. De eikenprocessierups zit vooral aan de zonnige zuidkant van eikenstammen. Als het warm is, gaat de rups lager in de boom zitten en daardoor wordt de kans dat je in contact komt met de rups groter.
Processierupsen eten ’s nachts in groepen en ze vervellen in gemeenschappelijke spinsels. Daardoor is al snel te zien of er processierupsen in een boom zitten of niet. De rupsen verpoppen in juli en augustus. Elke rups heeft zo’n 800.000 brandharen. Deze haren blijven na het verpoppen in de bomen aanwezig. Het duurt ongeveer 5 jaar voordat de haren vergaan zijn.
Wat doet een eikenprocessierups?
Als de eikenprocessierups in contact komt met de huid, dringen de brandharen in de opperhuid. Dit kan een ernstige ontsteking veroorzaken. Binnen 8 uur na het contact met de haren verschijnt huiduitslag die gepaard gaat met jeuk. De haren van de eikenprocessierups kunnen ook door de wind meegevoerd worden en zo in je kleding terechtkomen.
Als de haren van de rups op het oogwit komen, kunnen ze een acute ontsteking veroorzaken. Als ze het oog nog verder binnendringen, kunnen ze een chronische oogontsteking veroorzaken. Deze oogontsteking kan maanden na het contact met de rups ontstaan, waardoor het verband met de rups vaak niet meer gelegd wordt.
Bij inademing van de haartjes kunnen slikstoornissen, ontsteking van de neusslijmvliezen en ademhalingsstoornissen optreden.
Sommige mensen zijn allergisch voor de eikenprocessierups. Zij reageren veel sneller en feller op de brandharen.
Wat moet je doen tegen een eikenprocessierups?
Om te voorkomen dat je in contact komt met de eikenprocessierups kun je het beste niet onder bomen waar rupsen inzitten of gezeten hebben doorfietsen of -lopen. Bedek als je toch in de buurt komt van deze bomen je armen, benen en hals zoveel mogelijk.
Als er brandharen van de eikenprocessierups op je kleding terechtkomen is het verstandig om deze kleding direct uit te trekken en grondig te spoelen en te wassen, indien mogelijk op 60 graden, om de haren te verwijderen.
Wanneer je huid in contact is gekomen met de brandharen niet wrijven of krabben, maar strip je huid met ducttape. Dit kan ook met plakband, maar dan is er een grote kans dat er haren achterblijven. Was en spoel je huid daarna met lauw water. De huiduitslag die door het contact met de brandharen ontstaat, verdwijnt vanzelf binnen 2 weken. Je kunt de hiermee gepaard gaande jeuk verlichten door de huid te koelen. Ook gel, zalf of crème met menthol, aloë vera of calendula kan de jeuk tegengaan. Heb je nog steeds jeuk? Het slikken van hooikoortstabletten kan de jeuk snel doen afnemen.
Spoel je ogen goed uit met water als er haartjes in je ogen terecht zijn gekomen. Ga niet wrijven. Als de haartjes van de eikenprocessierups voor een chronische oogontsteking zorgen, kunnen deze haartjes enkel nog met een operatieve ingreep verwijderd worden.
Als je allergisch bent voor de eikenprocessierups is het verstandig om na contact met de rups je huisarts te raadplegen.
